Proxectos

A cita dos catro violíns de Gaos

‘O universo musical de Andrés Gaos (1874-1959)’, exposición comisariada por Montserrat Capelán e Javier Garbayo, chegará en outubro a Afundación para dar unha “visión máis completa” do compositor. O seu fillo donou hai dous anos todos os obxectos do violinista á Universidade de Santiago, que ademais de conservar estes tesouros, pretende divulgar a figura do músico. Na mostra, reuniranse os catro violíns que tocou Gaos: dous que pertencen ao Concello coruñés e outros dous, do Fondo Gaos da USC. Un deles, restaurado, será tocado nun concerto o 8 de outubro Hai dous anos que Joam Trillo e Montserrat Capelán colleron un avión rumbo a Buenos Aires tras unha chamada do fillo de Andrés Gaos, quen decidira doar todos os obxectos e materiais do seu pai. Así naceu o Fondo Gaos, que pertence á Universidade de Santiago (USC), e cuxos particulares tesouros formarán parte dunha exposición que chegará en outubro a Afundación.

Baixo o título Ou universo musical de Andrés Gaos (1874-1959), a mostra reúne “fotografías, manuscritos, carteis, programas de man, discos e películas caseiras do compositor”, adianta a profesora da USC, Capelán, comisaria da exposición xunto ao seu compañeiro Javier Garbayo. “A mellor parte do fondo son os violíns”, asegura. Refírese a dous instrumentos que pertenceron a Gaos, un do século XVII e o outro, do século XX. “O máis antigo foi restaurado polo luthier José Catoira e reestreouno Florian Vlashi „violinista da Orquestra Sinfónica de Galicia e director do Grupo Instrumental Século XX„ nun concerto que se vai a repetir en Afundación o 8 de outubro”, avanza. O especial destas dúas xoias é que compartirán espazo con outros dous violíns de Gaos que pertencen ao Concello. “Na exposición van volver a reunir os catro violíns que tocou Gaos, un foi feito exclusivamente para el cunha forma distinta”, explica Capelán.

Estes artigos crean unha liña temporal sobre a vida de Andrés Gaos, na que tamén se toca o seu ambiente familiar. “Hai un cartel de téndaa Canoto Berea, que era do seu tío, así como un retrato de leste, que foi alcalde da Coruña en 1889”, conta.

Tanto Capelán como Garbayo son conscientes de que “o que máis se coñece é a faceta de Gaos como violinista e compositor”. “Pero queremos dar unha visión máis completa”, confesa a profesora. O reto é mostrar “as súas diferentes facetas”, como pianista, intérprete e divulgador. Tamén un espazo dedicado á súa relación con Arxentina e Galicia. A parte interactiva da mostra leva ao visitante a outra época, a un mundo dedicado á música. Poderanse escoitar algúns dos seus discos, que foron dixitalizados, e ver un documental sobre Gaos publicado pola Televisión de Galicia. “Tamén se poderá ver que ocorreu coa súa familia durante a Guerra Civil española e como era Gaos como mestre e compositor con memorias dos seus alumnos”, indica.

Aínda que ante todo hai un afán de “conservación”, esta exposición nace co obxectivo de “divulgar”. “Queremos que se siga tocando a súa música”, sinala Montserrat Capelán, quen desvela que ata os expertos en Andrés Gaos “atoparán cousas novas” na mostra que chegará a Afundación en outubro, na que hai discos inéditos.

O Fondo Gaos „que se atopa na Biblioteca América da USC„ acabou en Santiago case por casualidade. Joam Trillo, que como explica Capelán “editou gran parte da súa música”, tiña contacto co fillo do compositor. “Contactou con el hai dous anos para doar todo e decidimos que o mellor é que fose á Universidade, para que houbese investigadores que puidesen estudalos e que non quedase nunha simple conservación”, lembra a profesora, que sentiu “total liberdade” cando chegou Arxentina con Trillo e seleccionou os obxectos de Gaos que traerían despois a Galicia. “Foi dun día para outro e, ademais, aos poucos meses, o fillo de Gaos morreu”, conta como quen explica que logrou un tesouro. O mesmo que agora chegará á Coruña para manter vivo o legado de Gaos e os seus violíns.