Andrés Gaos, Alban Berg e Vaughan Williams

Andrés Gaos, en ano de relevante importancia, contará con tres obras no concerto de hoxe coa “ RFG”, baixo a dirección de Rubén Gimeno, no Auditorio de Galicia-20´30 h.- e con sesión previa de “Conversando con…”-19´45-, co propio mestre, contando coa participación de Joam Trillo e Montserrat Capelán. Dous das obras, terán o seu correspondente solista, a violinista Birgit Kolar e a mezzosoprano Marta Infante. Birgit Kolar dispón dun “Carlo Bergonzi” de 1723, foi concertino da “Ou. Bruckner” de Linz e fundadora do “ Seraphin Quartet Wien”. Andrés Gaos, comezará por unha obra moi de repertorio, como é a “Impresión nocturna”, para instrumentos de cordas e que contou con edicións, a versión que X. M. Carreira, confiada á “ OSG”, e a de Joam Trillo, que nos tempos da “ Xoven Orquestra de Galicia”, puido seguirse ata a desaparición da mesma, ademais da afeita da “ RFG”. Existe, ademais da orquestral, unha manuscrita en redución de piano, realizada polo propio autor. Gaos apreciábaa ata o extremo de solicitar que fose interpretada no seu velorio, en opinión do seu fillo Gaos Guillochon, quen en carta a Ramiro Cartelle, confesaría que é un poema sinfónico para orquestra de cordas composto en 1937, e que estrearía coa “Orquestra Lamoureux” de París, con motivo da “Exposición Internacional de Música”. Xullo Andrade Malde, amplía con respecto á importancia da apreciación no seu fillo Gaos Guillochon, que reflicte nunhas breves palabras as características máis acusadas da obra e o seu efecto que produce no oínte: “Permanente cromatismo e harmonía extremadamente densa e complexa. Envolve ao oínte nun fluctuante ondular melancólico e o extasía nunha doce tristeza que enternece case ata o pranto”. Para Ramiro Cartelle, é obra de amplo e intenso contido emocional, ao Rachmaninoff. Harmonía complexa e de ampla distribución, frecuente en Gaos. Unha obra tripartita, provista dunha coda e colmada de indicacións: Pouco più mosso; Più calmo; Sempre calmo, etc…
Ne menor prestancia móstranos a canción “Rosa de Abril”- para a que gozaremos da voz da mezzo Marta Infante-, e que acompañará a ” Au point du jour”, “A rose”, “ Fleur” e Premier printemps!”, cuxa primeira edición coñeceríase na revista “Bonaval” (Santiago, 1979), para recuperar unha segunda en 1990, revisada por Xoan M. Carreira. O texto, de dominio público, pertence aos ”Cantares galegos” de Rosalía Castro, Obra póstuma, abordada no último ano da súa vida e que chegou a interpretar unha amiga de Luisa Guillochon, para a cal se dispuxo dunha tradución ao castelán. O autor usou un só pentagrama para a liña de canto e a man dereita do piano. Dúas versións merecen consideración, a da soprano Laura Alonso, con Manuel Burgueras, ao piano e a de Ángeles Brancas, con Miguel Zanetti. Polas características da peza, obsérvase unha extensión asumible, moi propia para unha soprano lírica, dramática ou para unha mezzosoprano, pola virtude da súa tesitura máis ben central. En esencia, apréciase pola súa delicadeza expresiva e sinxeleza estrutural, que nos traslada ás súas primeiras cancións. O outono pasado, a mezzo Iria Cuevas, con Afasto Amoedo, ofreceron no Paraninfo dá Universidade, un recital con cancións de Gaos, entre as que se atopaban “Rosa de Abril”, “A rose”, “ Premier printemps!”, entre outras.
Gaos é autor da ópera Amor vedado”, que se estrutura nun acto e sete escenas e cuxa edición actual é de Joam Trilho- 2009-, por encargo do “Consorcio para a Promoción da Música”, do Concello da Coruña, cuxo estrea se realizou en versión de concerto en outubro de 2009, no Palacio da Ópera, dentro dun concerto extraordinario, con a” OSG”, dirixida por Víctor Pablo Pérez, coa soprano Marta Matheu, o tenor Albert Montserrat e o barítono J. Antonio López, nunha sesión que incluíu a “Suite á antiga”, para orquestra de arcos e a ”Fantasía para violín e orquestra”, con Massimo Spadano. Destacan na ópera algunhas pasaxes instrumentais.
Vaughan Williams cunha páxina popular, a “Fantasía sobre un tema de Thomas Tallis”, escrita en principio para cuarteto de corda e dobre orquestra de cordas, produto dun encargo do “ Three Choirs Festival”, de Gloucester e que se deu a coñecer na catedral da cidade, dirixida polo autor. Destaca pola escritura realzada con sonoridades de amplitudes catedralicias, con efectos dinamizadores en arco, xogo de quintas paralelas nos baixos e unha destacada polifonía. Cada unha das seccións, remite a un material previo tomado dunha melodía. Do compositor inglés, tivemos na tempada a “Sinfonía nº 5, en Re M.” e “A London Symphony (Sinfonía Londres nº 2, en Sol M.”
Alban Berg co “Concerto para violín (Á memoria dun anxo)”- solista Birgit Kolar, composto en memoria de Manon, a filla de Walter Gropius, falecida con 18 anos e que se resolve en dous tempos, cuxa parte de violín pretende lembrar a beleza da ausente, en contraste coas ásperas explosións da orquestra (como evocación da proximidade da morte). Un segundo movemento que fai un conmovedor uso dunha melodía popular, completando con extasiadas variacións sobre o coral “É ist genun” (Xa basta), emparellando a harmonización bachiana cos modismos do propio Alban Berg. Este concerto para violín, estreouse póstumamente o 19 de abril de 1936, con motivo do “Festival da SIMC” , en Barcelona, coa pantasma do horror desatado polo fatídico alzamento ao virar a esquina.