Inauguración da exposición “O Universo Musical de Andrés Gaos (1874-1959)” (Martes, 2 de abril de 2019, ás 20h, Salón Artesoado de Colexio Fonseca)

Andrés Gaos Berea naceu na Coruña o 21 de marzo de 1874, onde o seu tío e padriño, Canoto Berea Rodríguez, rexentaba un prestixioso almacén de música que forneceu durante moitos anos instrumentos, materiais e partituras a toda Galicia, chegando a abrir sucursais noutras capitais. Precisamente a familia Gaos trasládase a Vigo en 1880 para facerse cargo da nova sucursal. Formado o pequeno Andrés musicalmente en Vigo e A Coruña acabará trasladándose a cursar estudos superiores de violín a Madrid e a Bruxelas con bolsas da Deputación da Coruña. Tras xiras por toda Europa e América, onde contrae matrimonio coa gran violinista América Montenegro, acabará asentándose en Buenos Aires desde onde, ademais da súa dedicación como docente, realizará xiras internacionais con notable éxito. Tras breves etapas residindo en Francia, tras o seu segundo matrimonio con Luisa Guillochón, acabará instalándose definitivamente na capital bonaerense. A vida musical de Andrés Gaos repartiraa entre a actividade de concertista, compositiva e docente, chegando a ser considerado como un dos representantes de maior prestixio da escola nacionalista arxentina, xunto con Alberto Williams, López Buchardo ou Julián Aguirre, entre outros, ata o punto de ser elixido para representar a Arxentina, como director de repertorio, na Exposición internacional de París de 1937.

O seu catálogo, con máis de 70 obras, abarca música para a escena, orquestral, música de cámara co violín como protagonista, para canto e piano, así como unha interesante serie de composicións para piano só, instrumento que chegou a tocar con gran perfección. Andrés Gaos é, sen dúbida, un dos grandes compositores galegos do pasado século cun tratamento post-romántico de temas propios ou tomados da música popular galega, española ou arxentina; ou ben con ecos de autores da escola francesa de fins do XIX, destacando a súa gran habilidade para reflectir unha “patria” como homenaxe aos países onde viviu e traballo.

*********

A escusa do Ano Gaos que celebramos en 2019 non é outra que a de poñer en valor a vida e obra dun dos grandes compositores galegos do século pasado, co algarismo dos 60 anos que conmemoramos do seu falecemento e a homenaxe á súa familia –especialmente ao seu fillo Andrés Gaos Guillochón– que honrou a esta cidade e á súa universidade doando o fondo do seu pai, que celosamente ordenou e catalogou ata a súa morte. Nin que dicir ten que haberá de escribirse unha nova biografía se temos en conta o inxente material novo que o fondo Gaos atesoura: partituras, borradores, correspondencia, críticas, programas, fotografías, dedicatorias, e dous violíns que Gaos usou, un dos cales se escoitou o pasado 1 de abril en rigorosa estrea tras a súa restauración, e que se suman aos dous violíns depositados no Concello da Coruña; todos eles, volverán atopar na exposición que hoxe mesmo inaugúrase no Colexio de Fonseca.

A exposicion que hoxe inauguranos ofrece unha selección de numerosos obxectos e materiais contidos no Fondo Gaos, doado pola familia Gaos Guillochón á Universidade de Santiago; nela móstranse as súas diversas facetas como intérprete, compositor docente e director, con seccións temáticas que nos mostran as súas relacións famiiares, o seu tempo, Gaos intérprete, compositor e director, ou a súa relación con Arxentina e con Galicia.

Na referida selección, en sala aparte, móstranse os violíns que se conservan de Gaos: dous deles procedentes do fondo da USC e outros dous pertencentes ao Concello da Coruña. Así se mostran, ademais, arcos, e obxectos de diferente tipo referentes aos instrumentos, ademais de programas, cartas, fotografías, críticas, partituras e documentación persoal, así como diferente material audiovisual.

Serán obxectos orixinais, a maioría inéditos, procedentes de: o Fondo Andrés Gaos da Biblioteca América da USC, Biblioteca Nacional de Portugal, Biblioteca Nacional de España, Real Conservatorio de Madrid, Concello dá Coruña, Biblioteca de Estudos Locais dá Coruña, Biblioteca Provincial dá Coruña.

Comisarios da Exposición: Montserrat Capelán e Javier Garbayo

Deseño: Manuel Martínez/ Signum; Alberto Rodríguez/ Campusnanube

Dirección de montaxe: Antonio Vázquez/ Campusnanuube; Eloy Branco.

Fotografía: Toño Arias

Luthier: José Catoira

Coordinación técnica: Mercedes Rosón e Pablo Sampedro.

Comisión asesora: Xullo Andrade, Mabela Casal, Felisa Díez, Isaac Raimundo, Joam Trillo e Carlos Villanueva

ORGANIZAN: USC (Universidade de Santiago de Compostela); Organistrum (Grupo de investigación); Goberno de España, Ministerio de Economía e Competitividade/ Unión europea.

PATROCINAN: // Afundación (Obra Social de Abanca); Concello dá Coruña; @Consello da Cultura Galega; Deputación dá Coruña; Xunta de Galicia.

COLABORAN: Amigos dá Ópera de Santiago de Compostela; Concello de Santiago ( Depto. Educación e Cidadanía);

CRTVGA (Corporación Radio e Televisión de Galicia); Real Filharmonía de Galicia-Consorcio de Santiago; Sinfónica de Galicia.